مقاله آموزشی

گره‌های کاربردی در مرمت قالی

گره‌های مرمت قالی با گره‌هایی که در بافت آن قابل استفاده و کاربرد است، متفاوت می‌باشد. این گره‌ها عموماً مخصوص مرمت بوده و توسط رفوگران برای ترمیم نقاط آسیب دیده مورد استفاده قرار می‌گیرد تا کم‌ترین اختلاف میان بخش ترمیم شده و بخش اصیل فرش ایجاده شده و به طور کلی بخش مرمت شده قابل تشخیص نباشد. در این یادداشت، گره‌های کاربردی در مرمت قالی تشریح می‌شود.

گره‌پیچی

این گره برای اولین رج رفو در قالی‌های لول بافت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بعضی قالی‌ها اگر اولین رج را گره معمولی بزنیم، ممکن است رفو به اندازه کافی با اصل قالی یکنواخت نشود. در این مواقع گره‌پیچی که شل‌تر از گره معمولی است بکار می‌رود و باعث می‌شود که کار بخوبی نشسته و فاصله گره‌های جدید رفو و گره‌های اصلی قالی پر شود. پشم در گره پیچ باید نصف ضخامت پشم کاربرد در گره‌هاس اصلی و معمولی قالی مورد استفاده قرار گیرد. دلیل آن است که نظیر پشم به دور چله خورده و ضخامت آن دو برابر شود.

گره وارونه

اگر جهت بافت قسمت بخشی از قالی در جهت بافت قالی نباشد، باید گره‌ها را وارونه زد تا خواب آن‌ها هم‌جهت با خواب قالی قرار گیرد. همچنین باید توجه داشت که چون قالی سر و ته قرار گرفته، ابتدا باید پود نازک و سپس پود کلفت را استفاده کرد.

گره خاص سنه

در برخی قالی‌های فارسی بافت، نوعی گره بکار رفته است که با شیوه‌های بافت مرسوم متفاوت بوده و توجه به آن به خصوص در رفوی قالی حائز اهمیت است. در این روش تارهای زیر و رو به دسته‌های دو تای تقسیم می‌کنیکک و آن‌ها را با شماره‌های متفاوت 10 تا 6 مشخص می‌کنیم. نحوه بافت جنین خواهد بود که تارهای 1 و 2 را با تار 3 به وسیله پرز به هم گره زده و سپس تار 3 با دو تار 4 و 5 گره زده خواهد شد.

پس از اتمام یک رج و عبور دادن پود، تار 1 را با تار 2 و 3 و تار شماره 3 را با دو تاره 4 و 5 گره خواهیم زد. این نوع بافت حالت خاصی را به پشت قالی خواهد داد که در دیگر طرق بافت صادق نیست. بدین لحاظ در هنگام مرمت و رفوی فرش دستبافی که بدین روش بافته شده است، توجه به شیوه بافت از اهمیت بالایی برخوردار است.